Een Bijbelse kijk op Israël

dinsdag 19 april 2011

Brief namens de P.K.N. aan Tweede Kamerfracties

Aan de fractievoorzitters van PvdA, D66, SP, GroenLinks, VVD, CDA, PVV, CU, SGP, PvdD

12 April 2011

Geachte dames, geachte heren,
Met deze email (officiële brief volgt) willen wij als moderamen van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland u laten weten onaangenaam getroffen te zijn over het initiatief wetsvoorstel van de Partij voor de Dieren betreffende het verbod op ritueel slachten zonder voorafgaande bedwelming.
Met name de Joodse gemeenschap - maar ook de moslimgemeenschap - zou wanneer dit wetsvoorstel wordt aanvaard, hard worden getroffen. De Joodse gemeenschap woont al eeuwenlang onder ons en kent al deze eeuwen al het gebruik van ritueel slachten. Vele malen hebben Joodse medeburgers aangegeven dat het voor het praktiseren van hun godsdienstig leven van groot belang is. Het verbaast ons zeer dat tegen dit gebruik nu ineens zulke zwaarwegende morele bezwaren bestaan, dat een verbod dreigt.
In de eerste plaats worden onze Joodse landgenoten op deze wijze in het hart van hun godsdienstig bestaan getroffen. De Joodse bronnen spreken nadrukkelijk over de verantwoordelijkheid van de mens ten opzichte van de dieren. De spreuk ‘Een rechtvaardige mens kent het leven van zijn dieren’ (Spreuken 12: 19) spreekt wat dit betreft duidelijke taal. De rechten van dieren worden in de Joodse ethiek benadrukt. Rituele slacht maakt daarop geen inbreuk.
In de tweede plaats lijkt de conclusie dat niet bedwelmd slachten onnoemelijk dierenleed teweeg brengt, niet op gedegen en onweerlegbaar onderzoek gebaseerd te zijn. Van Joodse zijde zijn regelmatig grote vraagtekens bij deze conclusie gezet. Wij verwijzen o.a. naar de informatie van het Nederlands Israëlitisch Kerkgenootschap te vinden op http://bit.ly/dMqqgg.
In de derde plaats bevreemdt het ons dat gefocust wordt op de laatste momenten van het leven van het dier, terwijl onze maatschappij zich in veel opzichten weinig aan het vermijden van dierenleed, dan wel het afbreuk doen aan dierenvreugde, gelegen laat liggen. Vlees wordt nog steeds voor dumpprijzen verkocht, en vanwege de fokmethoden waartoe boeren gedwongen zijn vanwege het consumentengedrag, zijn het de dieren die de echte prijs betalen. In onze morele oordelen zullen we ervoor moeten waken ‘de mug uit te ziften en de kameel door te zwelgen’.
Wij willen u daarom dringend oproepen het initiatief wetsvoorstel niet te aanvaarden.

Met vriendelijke groet,
A.J. Plaisier
Scriba van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland

Koosjere slacht verbieden?

Een meerderheid van de partijen in de Tweede Kamer (met uitzondering van het CDA, CU en SGP) bleek afgelopen woensdag voor een verbod te zijn op onverdoofd slachten, of te wel het Halal en het joodse koosjere slachten. Zijn de politici die voor zo’n verbod pleiten echt bewogen met het leed van dieren of spelen andere motieven een rol? Momenteel ben ik bezig met een studie over koosjere slacht. De encyclopedieën die ik heb geraadpleegd, noemen het unaniem de meest humane vorm van slachten. Is er dan nu sprake van een ‘voortschrijdend inzicht’, zoals eerder bij andere onderwerpen (zoals homoseksualiteit)?
In Nederland wordt al meer dan 400 jaar koosjer geslacht . De laatste keer dat dat werd verboden was in 1940. De Nazi’s waren, zoals bekend, erg begaan met het lot van dieren. In de landen in Europa waar koosjere slacht nu is verboden, gaat deze wet terug op de Nazitijd en is hij nooit herroepen. In Zwitserland heeft antisemitisme een duidelijke rol gespeeld bij het aannemen van deze wet tegen de koosjere slacht (getuige uitspraken van parlementariërs als: ‘Joden eten al genoeg vlees’). Koosjere slacht is een essentieel onderdeel van de joodse godsdienst en een verbod is daarmee een aantasting van de godsdienstvrijheid.
Waarom zijn deze politici dan toch voor een verbod? Ik denk om de volgende redenen: als men het Halal-slachten wil afschaffen, moet je ook het koosjere slachten afschaffen, omdat anders een precedent wordt geschapen. Om dezelfde reden staat het Joods Bijzonder Onderwijs onder druk, zoals het Cheider in Amsterdam. Deze school, met een slagingspercentage van honderd procent, willen sommige politici afschaffen, zodat niet de moslims later zelf soortgelijke scholen kunnen stichten. Oftewel de orthodoxe joden worden rechten afgenomen uit angst voor de moslims. Dat wordt terecht als onrechtvaardig ervaren.
Een andere reden vind ik echter huiveringwekkender. Mijn conclusie, dat niet alleen vanuit bewogenheid met het dier zoveel politici dit wetsvoorstel ondersteunen, werd bevestigd door De Volkskrant van vrijdag. Daarin riep een intellectueel op om ook de besnijdenis te verbieden als tweede stap op weg naar de volledige ontmanteling van artikel zes van de Grondwet. Lees en huiver! Dit artikel jaagt me angst aan en ik zie duidelijke parallellen met de Nazitijd. Ook toen waren het vooral de wetenschappers en academici die van harte achter de nazi-ideologie stonden en die van een ‘wetenschappelijke’ basis voorzagen. Er is sprake van een totale verblinding waardoor er een omkeer plaatsvindt van waarden. Rechten van het dier zijn belangrijker dan de vrijheid van godsdienst. ‘De barmhartigheid der goddelozen is wreed’, wist Salomo al (Spreuken 12:10).

geschreven door Prof. dr. Pieter Siebesma, docent Hebreeuws, Oude Testament en godsdienstwetenschappen aan de Christelijke Hogeschool Ede. Bron: www.habakuk.nu

maandag 18 april 2011

"Why is this night different from all other nights?"

A British Jew is waiting in line to be knighted by the Queen. Everyone is to kneel in front of her and recite a sentence in Latin when she taps him on the shoulders with her sword. However, when his turn comes, he panics in the excitement of the moment and forgets the Latin. Then, thinking fast, he recites the only other sentence he knows in a foreign language, which he remembers from the Passover seder:
"Ma nishtana halayla hazeh mikol halaylot."
Puzzled, Her Majesty turns to her advisor and whispers, "Why is this knight different from all other knights?"

If the Passover Story Were Reported by CNN or The New York Times...

The cycle of violence between the Jews and the Egyptians continues with no end in sight in Egypt. After eight previous plagues have destroyed the Egyptian infrastructure and disrupted the lives of ordinary Egyptian citizens, the Jews launched a new offensive this week in the form of the plague of darkness.
Western journalists were particularly enraged by this plague. "It is simply impossible to report when you can't see an inch in front of you," complained a frustrated Andrea Koppel of CNN. "I have heard from my reliable Egyptian contacts that in the midst of the blanket of blackness, the Jews were annihilating thousands of Egyptians. Their word is solid enough evidence for me." While the Jews contend that the plagues are justified given the harsh slavery imposed upon them by the Egyptians, Pharaoh, the Egyptian leader, rebuts this claim. "If only the plagues would let up, there would be no slavery. We just want to live plague-free. It is the right of every society."
Saeb Erekat, an Egyptian spokesperson, complains that slavery is justifiable given the Jews' superior weaponry supplied to them by the superpower G-d. The Europeans are particularly enraged by the latest Jewish offensive. "The Jewish aggression must cease if there is to be peace in the region. The Jews should go back to slavery for the good of the rest of the world," stated an angry French President JacquesChirac.
Even several Jews agree. Adam Shapiro, a Jew, has barricaded himself within Pharaoh's chambers to protect Pharaoh from what is feared will be the next plague, the death of the firstborn. Mr. Shapiro claims that while slavery is not necessarily a good thing, it is the product of the plagues and when the plagues end, so will the slavery. "The Jews have gone too far with plagues such as locusts and epidemic which have virtually destroyed the Egyptian economy," Mr. Shapiro laments. "The Egyptians are really a very nice people and Pharaoh is kind of huggable once you get to know him," gushes Shapiro.
The United States is demanding that Moses and Aaron, the Jewish leaders, continue to negotiate with Pharaoh. While Moses points out that Pharaoh had made promise after promise to free the Jewish people only to immediately break them and thereafter impose harsher and harsher slavery, Richard Boucher of the State Department assails the latest offensive. "Pharaoh is not in complete control of the taskmasters," Mr. Boucher states. "The Jews must return to the negotiating table and will accomplish nothing through these plagues." The latest round of violence comes in the face of a bold new Saudi peace overture. "If only the Jews will give up their language, change their names to Egyptian names and cease having male children, the Arab nations will incline toward peace with them," Saudi Crown Prince Abdullah declared.

Pesach en Pasen

God laat niets aan het toeval over. Hij had Zelf de regie over het moment van het lijden en sterven van Jezus: Zijn Zoon moest sterven precies op de dag waarop het Pesachlam geslacht werd, want Hij is het Lam van God dat de zonde van de wereld wegneemt. En zijn Opstanding ten derden dage vond plaats op de dag na de Sabbat tijdens Pesach, de Dag der Eerstelingen (beschreven in Leviticus 23); de eerstelingsgarve, die voor het aangezicht van de Eeuwige gebracht moest worden, is een beeld van de Messias, die niet alleen als plaatsvervanger voor zondaars stierf, maar ook als Eersteling uit de dood opstond, zodat ook wij eens zullen volgen: “Want zoals in Adam allen sterven, zo zullen ook in de Messias allen levend gemaakt worden. Maar ieder in zijn eigen rangorde: de Messias als eersteling, vervolgens die van de Messias zijn bij Zijn komst” (1Kor. 15:23). De eerstelingen van de oogst gaven de zekerheid dat ook de rest van de oogst straks binnengehaald zal worden; zo geeft de Opstanding van Jezus ons de zekerheid, dat ook wij straks zullen worden opgewekt.
In Johannes 12 al spreekt de Heer over Zijn dood en begrafenis, en vergelijkt dit met een graankorrel. Hij zegt: “indien de graankorrel niet in de aarde valt en sterft, blijft zij op zichzelf; maar indien zij sterft, brengt zij veel vrucht voort.” Hij maakt hiermee duidelijk, dat verzoening tussen God en mens alleen maar tot stand gebracht kon worden door Zijn verzoenend sterven en de opstanding. Alleen Zijn dood en opstanding, die we in de symboliek van Pesach terugvinden, kon de oogst van gerechtvaardigde en met God verzoende zondaars mogelijk maken! Het was onmogelijk, dat de Zoon van God in het graf kon blijven. Hij leeft! Door de apostelen worden wij opgeroepen om ons vertrouwen te stellen “op Hem, die Jezus, onze Heer, uit de doden opgewekt heeft, die is overgeleverd om onze overtredingen en opgewekt om onze rechtvaardiging.” (Rom. 4:25). “...zo heeft God in vervulling doen gaan wat Hij bij monde van alle profeten had aangekondigd: dat zijn messias zou lijden en sterven. Wend u af van uw huidige leven en keer terug tot God om vergeving te krijgen voor uw zonden. Dan zal de Heer een tijd van rust doen aanbreken en zal Hij de messias zenden die Hij voor u bestemd heeft." (Hnd. 3:18-20). En tenslotte: “Want indien gij met uw mond belijdt, dat Jezus Heer is, en met uw hart gelooft, dat God Hem uit de doden heeft opgewekt, zult gij behouden worden!” (Rom. 10:9)

Door alle generaties heen vieren de Joden elk jaar Pesach om de uittocht uit Egypte te gedenken, zoals de God van Israël dit heeft opgedragen. Jezus heeft dat ook gedaan; want Hij was een Thoragetrouwe Jood. Nee, Hij was niet de eerste christen!
De eerste christenen waren allemaal Joden; dat zij geloofden dat Jezus de Messias was en dat Hij uit de dood was opgestaan, betekent niet dat zij ophielden Jood te zijn; en ook niet dat zij de feesten van de Heer niet meer vierden.
Alle gelovigen hebben tot in de 4e Eeuw de Bijbelse feesten gevierd, maar de eerste christelijke keizer, Constantijn, had een hekel aan Joden. In het jaar 325 vond onder zijn leiding het Concilie van Nicea plaats – bekend van de Geloofsbelijdenis die daar werd vastgesteld. Toen heeft de Kerk bewust de datum van het Paasfeest veranderd. Als reden hebben ze letterlijk gezegd, dat ze het Paasfeest niet meer samen met de Joden wilden vieren, omdat ze niets meer gemeen wilden hebben met dat afschuwelijke volk! Besloten werd het Paasfeest te vieren op de datum van een heidens lentefeest, op de eerste Zondag na de eerste volle maan na aanvang van de lente; tot op de dag van vandaag wordt zo de datum van het Paasfeest bepaald. Het Christelijke Paasfeest is zodoende altijd op Zondag, terwijl Pesach, op de 14e dag van de maand Nisan, natuurlijk op elke dag van de week kan vallen. Soms vallen Pesach en Pasen in dezelfde week, zoals dit jaar, maar er kan ook bijna een maand tussen zitten!
Christenen die zich aan de Joodse kalender bleven houden, werden toen uit de Kerk gezet!

Dat de Kerk zich van haar Joodse wortels heeft losgemaakt, is niet onze schuld. Wie zich aan de (weliswaar anti-Joodse) kerkelijke traditie houdt omdat hij niet beter weet en op die manier oprecht zijn geloof beleeft, is goed bezig. Maar als we het weten, is er alle reden om ons af te vragen hoe we terug kunnen naar die wortels! Dat zal verrijkend zijn voor ons geloof en leiden tot een beter verstaan van de Bijbel.
Telkens weer in de lange geschiedenis van hoop en vrees heeft Israël het verhaal van de Uittocht uit de slavernij gelezen en het herkend in wat er in de wereld om haar heen gebeurde; het blijft actueel. Met de Uittocht is de geschiedenis van Israël pas goed begonnen. Hier zullen ze elkaar altijd weer aan herinneren: “Waarom is deze nacht anders dan de andere?” En zou de God die zijn volk toen heeft bevrijd dat niet opnieuw kunnen doen?!
Wie geloven dat Jezus de Messias is, Joden en die zich bij hen aansloten, voegen er een dimensie aan toe: door zijn dood en Opstanding heeft Hij ons bevrijd uit de slavernij van zonde en dood.

Wie is er schuldig aan de dood van Jezus?

Het proces tegen Jezus vond plaats in een onwettige vergadering van het Sanhedrin, de Joodse Raad; die vergadering was volgens de Joodse Wet onwettig, omdat die ’s nachts plaatsvond; en ook op een vreemde plaats: in het huis van de hogepriester in plaats van op de gebruikelijke plek: een speciale kamer in het Tempelcomplex. Bovendien waren er wel overpriesters en oudsten aanwezig, maar geen Farizeeërs. Zoals bekend sympathiseerde en aantal vooraanstaande Farizeeërs met Jezus.
Nadat een deel van het Sanhedrin Hem tijdens een showproces ter dood heeft veroordeeld, komen ze bij Pilatus, want een dergelijk vonnis moet ter goedkeuring aan de Romeinse machthebber worden voorgelegd.
De aanklacht tegen Jezus luidde: Godslastering; maar die beschuldiging is uiteraard voor het Romeinse gezag niet interessant. Daarom wordt de beschuldiging politiek vertaald: ‘We hebben vastgesteld dat deze man ons volk van het rechte pad afbrengt en de mensen ervan weerhoudt belastingen aan de keizer te betalen en dat hij van zichzelf zegt de messiaanse koning te zijn.’
Pilatus vindt het maar een zielige vertoning. Wat is er aan de hand met deze figuur die zichzelf niet verdedigt?! Wat móet hij met Hem? Hij komt al snel tot de conclusie, dat Jezus onschuldig is. Eigenlijk wil hij met heel deze zaak niets te maken hebben, vandaar dat hij Jezus onmiddellijk naar Herodes Antipas stuurt als hij hoort dat Jezus uit Galilea komt. Die zendt Hem weer terug, na Hem belachelijk te hebben gemaakt, maar zonder Hem te veroordelen.
Pilatus benadrukt herhaaldelijk, dat Jezus volgens hem onschuldig is en wil Hem vrijlaten; maar desondanks besluit hij hun eis in te willigen en Hem te veroordelen!
Pilatus komt in deze geschiedenis over als een zwak figuur. Was hij een lafaard, die bang was om de situatie uit de hand te laten lopen? Zo lijkt het; als er verder over Pilatus niets bekend zou zijn. Maar uit andere bronnen, binnen en buiten de Bijbel, krijgen we die indruk niet bepaald! Soms vond hij het wel nodig om krachtig in te grijpen; zo wordt in Lukas 13 melding gemaakt van ‘Galileeërs, wier bloed Pilatus met hun offers vermengd had.’ Dat moet betekenen, dat hij pelgrims tijdens hun offerhandelingen ter dood heeft laten brengen, blijkbaar om een schrikwekkend voorbeeld te stellen. Walgelijk.
De Joodse geleerde Philo van Alexandrië noemt Pilatus een harde, onbuigzame man. En de grote Joodse geschiedschrijver Flavius Josephus zegt, dat hij bewust de godsdienstige gevoelens van de Joden kwetste, waardoor hij zeer gehaat was; zo bracht hij bij zijn aantreden als stadhouder veldtekens met de beeltenis van de keizer in de stad aan, die zoveel weerstand bij de Joden opriepen, dat hij ze later toch maar weer weghaalde; maar onder de ongewapende demonstranten die voor zijn residentie in Caesarea stonden richtte hij wel eerst een bloedbad aan. Ook gebruikte Pilatus de tempelschat, offergave, voor de aanleg van een waterleiding. Tienduizenden Joden, waaronder veel Galileërs, stroomden naar Jeruzalem voor een massaal protest, hetgeen weer eindigde in een bloedbad: Romeinse soldaten vermomd als Joodse burgers begaven zich onder de demonstranten en doodden zonder onderscheid een groot aantal van hen; resultaat: drieduizend doden.
Nee, niet echt een bangerd. Als we Pilatus een beetje kennen, had hij ook hier de menigte met geweld uiteen kunnen jagen. Maar hij doet het niet.

Wie is er nu schuldig aan de veroordeling van Jezus? De Joden? De Romeinen?
Veel populaire bewerkingen van het Lijdensverhaal wijken af van het Nieuwe Testament; en zelfs binnen het Nieuwe Testament zijn er vier verschillende versies; en de verschillende getuigen leggen verschillende accenten. In een vrije bewerking, zoals een film, schuilen grote risico’s; want wáár wordt de nadruk op gelegd en waarom?
De gevolgen van de keuzes die gemaakt worden zijn niet gering. In de geschiedenis heeft een bepaalde weergave van de feiten er vaak toe geleid, dat mensen die zichzelf christen noemden op Jodenjacht gingen. Alle Joden waren immers collectief schuldig aan de dood van Jezus?!

Wie zijn precies die mensen die bij Pilatus in de tuin staan te schreeuwen en hoe groot is deze groep? Waren zij representatief voor het hele volk??
In Galilea en op zijn reis naar Jeruzalem was er voortdurend een schare die Jezus volgde om Hem te horen prediken en met eigen ogen de tekenen te zien die Hij deed. Bij de Intocht in Jeruzalem was er een menigte die Hem koninklijke eer bewees: ze legden hun mantels als een rode loper voor Hem op de weg en zwaaiden met palmtakken terwijl ze riepen: Gezegend Hij die komt in de Naam van de Heer!Toen Jezus op die dag Jeruzalem in zicht kreeg, begon Hij te huilen over het lot van de stad en zei: ‘Had óók jij op deze dag maar geweten wat vrede kan brengen!’
Over de volgende dag wordt verteld: De hogepriesters en de leiders van het volk wilden Hem uit de weg ruimen, maar ze wisten niet hoe ze dat moesten doen, want het hele volk hing aan zijn lippen! De massa is op dat moment voor Jezus een bescherming tegen de overpriesters en de oudsten! En de volgende dag horen we het wéér: De hogepriesters en schriftgeleerden zochten naar een mogelijkheid om hem uit de weg te ruimen, maar dan heimelijk, bang als ze waren voor de reactie van het volk. Vandaar dat ze zo blij zijn als ze Judas Iskariot te spreken krijgen en ze Hem ’s nachts kunnen arresteren!

Dus: Wie is er schuldig aan de dood van Jezus?
Zeker niet het hele Joodse volk! Hooguit de zeer corrupte hogepriester Kajafas en zijn clan; en Pilatus die graag goede maatjes met hem bleef. Kajafas heeft dit ambt uitzonderlijk lang bekleed, ongetwijfeld dankzij zijn pro-Romeinse houding.
In het jaar 36 kwam er een einde aan het bewind van Pilatus, omdat hij een bloedbad had aangericht na een vermeende opstand van Samaritanen en zich daarvoor in Rome moest verantwoorden. In hetzelfde jaar werd ook Kajafas uit zijn ambt gezet, waardoor er een einde kwam aan zijn jarenlange collaboratie.
Als er een grotere menigte is die roept om de vrijlating van Barabbas, dan is dat omdat ze vóór deze verzetsstrijder zijn, niet omdat ze tégen Jezus zijn! Drie kruisen staan al klaar op de 'Schedelplaats', waarvan een voor Barabbas, maar op het laatste moment neemt Jezus zijn plaats in.

… maar… Had het dan ook anders kunnen lopen?
Het moest toch volgens Gòds plan gebeuren, dat Jezus gekruisigd zou worden? Als Pilatus besluit, dat de eis moet worden ingewilligd, dan wordt daarmee toch Gods wil volvoerd, Gods raad volbracht?
Ja, intussen geschiedt ook Gods wil. De wegen des Heren zijn wonderlijk. God bevestigt het oordeel van de onrechtvaardige rechter en Hij laat de wil van de corrupte leiders van het volk geschieden. Het is ook Gods vonnis, dat de smetteloze wordt overgegeven in de dood en dat de schuldige vrijuit gaat. Hoe is het mogelijk?!
Wiens wil heeft Jezus straks volbracht, als Hij uitroept aan het kruis: ‘Het is volbracht!’? De wil van de Vader, waaraan Hij Zich biddend had onderworpen! Geen wonder dat Paulus later uitroept in zijn brief aan de Romeinen (11:33): ‘O diepte van rijkdom, van wijsheid en van kennis Gods, hoe ondoorgrondelijk zijn zijn beschikkingen en hoe onnaspeurlijk zijn wegen!’ De haat van de Joodse Raad wordt ingepast in de raad Gods die eeuwig vaststond. Wat mensen ten kwade dachten, heeft God ten goede gedacht.
In de lijdensgeschiedenis wordt ons de grootheid van Gods liefde geopenbaard. De vreselijke geschiedenis van haat en rechtsverkrachting wordt een openbaring van de hoogste liefde en het hoogste recht. Hoe is dat mogelijk?
Hoe kunnen een slechte, zondige wil en een volmaakte heilige wil zo samen volbracht worden? Hoe kan een en dezelfde geschiedenis van beneden of van bovenaf gezien zo geheel anders gelezen worden?
Wij kunnen er met ons verstand niet bij!