Pesach en Pasen

God laat niets aan het toeval over. Hij had Zelf de regie over het moment van het lijden en sterven van Jezus: Zijn Zoon moest sterven precies op de dag waarop het Pesachlam geslacht werd, want Hij is het Lam van God dat de zonde van de wereld wegneemt. En zijn Opstanding ten derden dage vond plaats op de dag na de Sabbat tijdens Pesach, de Dag der Eerstelingen (beschreven in Leviticus 23); de eerstelingsgarve, die voor het aangezicht van de Eeuwige gebracht moest worden, is een beeld van de Messias, die niet alleen als plaatsvervanger voor zondaars stierf, maar ook als Eersteling uit de dood opstond, zodat ook wij eens zullen volgen: “Want zoals in Adam allen sterven, zo zullen ook in de Messias allen levend gemaakt worden. Maar ieder in zijn eigen rangorde: de Messias als eersteling, vervolgens die van de Messias zijn bij Zijn komst” (1Kor. 15:23). De eerstelingen van de oogst gaven de zekerheid dat ook de rest van de oogst straks binnengehaald zal worden; zo geeft de Opstanding van Jezus ons de zekerheid, dat ook wij straks zullen worden opgewekt.
In Johannes 12 al spreekt de Heer over Zijn dood en begrafenis, en vergelijkt dit met een graankorrel. Hij zegt: “indien de graankorrel niet in de aarde valt en sterft, blijft zij op zichzelf; maar indien zij sterft, brengt zij veel vrucht voort.” Hij maakt hiermee duidelijk, dat verzoening tussen God en mens alleen maar tot stand gebracht kon worden door Zijn verzoenend sterven en de opstanding. Alleen Zijn dood en opstanding, die we in de symboliek van Pesach terugvinden, kon de oogst van gerechtvaardigde en met God verzoende zondaars mogelijk maken! Het was onmogelijk, dat de Zoon van God in het graf kon blijven. Hij leeft! Door de apostelen worden wij opgeroepen om ons vertrouwen te stellen “op Hem, die Jezus, onze Heer, uit de doden opgewekt heeft, die is overgeleverd om onze overtredingen en opgewekt om onze rechtvaardiging.” (Rom. 4:25). “...zo heeft God in vervulling doen gaan wat Hij bij monde van alle profeten had aangekondigd: dat zijn messias zou lijden en sterven. Wend u af van uw huidige leven en keer terug tot God om vergeving te krijgen voor uw zonden. Dan zal de Heer een tijd van rust doen aanbreken en zal Hij de messias zenden die Hij voor u bestemd heeft." (Hnd. 3:18-20). En tenslotte: “Want indien gij met uw mond belijdt, dat Jezus Heer is, en met uw hart gelooft, dat God Hem uit de doden heeft opgewekt, zult gij behouden worden!” (Rom. 10:9)

Door alle generaties heen vieren de Joden elk jaar Pesach om de uittocht uit Egypte te gedenken, zoals de God van Israël dit heeft opgedragen. Jezus heeft dat ook gedaan; want Hij was een Thoragetrouwe Jood. Nee, Hij was niet de eerste christen!
De eerste christenen waren allemaal Joden; dat zij geloofden dat Jezus de Messias was en dat Hij uit de dood was opgestaan, betekent niet dat zij ophielden Jood te zijn; en ook niet dat zij de feesten van de Heer niet meer vierden.
Alle gelovigen hebben tot in de 4e Eeuw de Bijbelse feesten gevierd, maar de eerste christelijke keizer, Constantijn, had een hekel aan Joden. In het jaar 325 vond onder zijn leiding het Concilie van Nicea plaats – bekend van de Geloofsbelijdenis die daar werd vastgesteld. Toen heeft de Kerk bewust de datum van het Paasfeest veranderd. Als reden hebben ze letterlijk gezegd, dat ze het Paasfeest niet meer samen met de Joden wilden vieren, omdat ze niets meer gemeen wilden hebben met dat afschuwelijke volk! Besloten werd het Paasfeest te vieren op de datum van een heidens lentefeest, op de eerste Zondag na de eerste volle maan na aanvang van de lente; tot op de dag van vandaag wordt zo de datum van het Paasfeest bepaald. Het Christelijke Paasfeest is zodoende altijd op Zondag, terwijl Pesach, op de 14e dag van de maand Nisan, natuurlijk op elke dag van de week kan vallen. Soms vallen Pesach en Pasen in dezelfde week, zoals dit jaar, maar er kan ook bijna een maand tussen zitten!
Christenen die zich aan de Joodse kalender bleven houden, werden toen uit de Kerk gezet!

Dat de Kerk zich van haar Joodse wortels heeft losgemaakt, is niet onze schuld. Wie zich aan de (weliswaar anti-Joodse) kerkelijke traditie houdt omdat hij niet beter weet en op die manier oprecht zijn geloof beleeft, is goed bezig. Maar als we het weten, is er alle reden om ons af te vragen hoe we terug kunnen naar die wortels! Dat zal verrijkend zijn voor ons geloof en leiden tot een beter verstaan van de Bijbel.
Telkens weer in de lange geschiedenis van hoop en vrees heeft Israël het verhaal van de Uittocht uit de slavernij gelezen en het herkend in wat er in de wereld om haar heen gebeurde; het blijft actueel. Met de Uittocht is de geschiedenis van Israël pas goed begonnen. Hier zullen ze elkaar altijd weer aan herinneren: “Waarom is deze nacht anders dan de andere?” En zou de God die zijn volk toen heeft bevrijd dat niet opnieuw kunnen doen?!
Wie geloven dat Jezus de Messias is, Joden en die zich bij hen aansloten, voegen er een dimensie aan toe: door zijn dood en Opstanding heeft Hij ons bevrijd uit de slavernij van zonde en dood.